เงินเฟ้อ เงินฝืด

สาเหตุทางด้านอุปสงค์

เงินเฟ้อที่เกิดมาจากอุปสงค์ดึง (demand pull inflation) หมายถึงภาวะเงินเฟ้อที่เกิดจากอุปสงค์มวลรวมของระบบเศรษฐกิจเพิ่มขึ้นมากกว่าอุปทานมวลรวมของระบบเศรษฐกิจ กอปรกับในขณะนั้นระบบเศรษฐกิจอยู่ใกล้จุดที่มีการจ้างงานเต็มที่ (full employment) ซึ่งเป็นระยะที่ระบบเศรษฐกิจมีการใช้ทรัพยากรต่างๆที่มีอยู่อย่างเต็มกำลังการผลิต กล่าวคือ ไม่มีปัจจัยการผลิตเหลือพอที่จะทำการผลิตเพิ่ม จากผลของการที่อุปสงค์มวลรวมเพิ่มขึ้นโดยที่อุปทานมวลรวมของระบบเศรษฐกิจเพิ่มตามไม่ทัน ในที่สุดอุปสงค์มวลรวมส่วนเกินดังกล่าวจะเป็นแรงกดดันให้ราคาสินค้าและบริการโดยทั่วไปมีแนวโน้มสูงขึ้น ก่อให้เกิดเงินเฟ้อขึ้นในระบบเศรษฐกิจ


เงินเฟ้อที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างของอุปสงค์ (structural demand inflation) หมายถึงภาวะเงินเฟ้อที่เกิดจากโครงสร้างของอุปสงค์มวลรวมในระบบเศรษฐกิจเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างกะทันหันจนทำให้อุปทานมวลรวมไม่สามารถปรับตัวตามทัน เช่น ในภาวะที่เกิด สงคราม อุปสงค์ในสินค้าจำเป็นบางอย่างจะเพิ่มขึ้นมากกว่าปกติ ได้แก่ อาหาร อาวุธ ยารักษาโรค ฯลฯ จากผลดังกล่าวจะก่อให้เกิดภาวะสินค้าขาดแคลน (shortage) ทำให้สินค้าดังกล่าวมีราคาสูงขึ้น และส่งผลต่อเนื่องไปยังสินค้าและบริการในหมวดอื่นๆในระบบเศรษฐกิจทำให้สูงขึ้นตามไปด้วย นั่นคือ จะเกิดภาวะเงินเฟ้อขึ้นในระบบเศรษฐกิจ หรืออย่างกรณีที่มีการเก็งกำไรในที่ดิน อาคารที่อยู่อาศัย ตลาดหุ้น ทำให้สินค้าและบริการเหล่านี้มีราคาสูงขึ้น ส่งผลให้ระดับการใช้จ่ายรวมเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มของสินค้าฟุ่มเฟือย ซึ่งในที่สุดจะส่งผลต่อเนื่องไปยังสินค้าและบริการหมวดอื่นๆให้มีการปรับราคาให้สูงตาม ทำให้เกิดภาวะเงินเฟ้อขึ้น